W World Neurosurgery ukazały się wyniki metaanalizy porównującej przed- (pre-SRS) i pooperacyjną (post-SRS) radiochirurgię stereotaktyczną na obszar przerzutów do OUN.

 

Autorzy przeanalizowali 6 badań pre-SRS i 33 post-SRS -  517 (pre-SRS) i 3129 (post-SRS) pacjentów. Analizie poddano badania retrospektywne (z jednym wyjątkiem). Rozmiar leczonych zmian był porównywalny w obu grupach (4,5-17,6cm3).

 

Nie wykazano różnic w OS (p=0,974) i martwicy popromiennej (p=0,393).

 

Wykazano istotne statystycznie różnice w nawrotach miejscowych (p=0,014) i obecności przerzutów w oponach mózgowo-rdzeniowych (p=0,019) na korzyść pre-SRS.

 

Brak wpływu na OS może wynikać z niewielkiego ryzyka zgonu z powodu progresji zmian wewnątrzczaszkowych, niskiego odsetka chorych
z przerzutami do opon mózgowo-rdzeniowych i faktu, że większość pacjentów umiera z powodu progresji zmian poza OUN.

 

Redukcja ryzyka nawrotu miejscowego po pre-SRS popiera hipotezę, że stereotaksja zwiększa uszkodzenie komórek nowotworowych poprzez wolne rodniki i tym samym poprawia kontrolę miejscową.

 

W przypadku post-SRS istotnym wyzwaniem dla radioterapeuty jest odpowiednie wyznaczenie targetu z powodu nieregularności loży pooperacyjnej i zmian w jej morfologii.

 

Operacja przed SRS zwiększa ryzyko jatrogennych przerzutów w oponach mózgowo-rdzeniowych, które istotnie pogarszają rokowania pacjentów z przerzutami do OUN.

 

Należy zwrócić uwagę na ograniczenia pracy – analizowano głównie badania retrospektywne, z istotną przewagą prac oceniających post-SRS. Nie podano liczby leczonych przerzutów ani histopatologii zmian pierwotnych.  Autorzy nie uwzględnili dawek SRS. Większość prac miała dość krótki follow-up – ok. jeden rok.

 

Wyniki metaanalizy sugerują możliwość zmiany dotychczasowego paradygmatu leczenia przerzutów w OUN i dołączenia przedoperacyjnej stereotaksji.

 

Brakuje wyników prospektywnych badań porównujących pre- vs. post-SRS.

 

Źródło: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1878875023015371?via%3Dihub

Autorki:

Dr n. med. Aleksandra Napieralska – wybór tematu, recenzja merytoryczna

Lek. Izabela Zarębska – opracowanie tematu